نام کتاب: پرواز با بال مگس

کتاب پرواز با بال مگس نوشته سید علی اصغر علوی، درنگی «فقه‌الحدیثانه» در ماجرای «اشکی به اندازه با مگس» است.

معرفی کتاب پرواز با بال مگس

حضرت امام صادق علیه السلام در ضمن حدیثی طولانی فرمودند: «کسی که یادی از حضرت حسین‌ بن ‌علی(ع) نزدش بشود و از چشمش به‌مقدار بال‌ مگس‌ اشک بیرون آید، اجر او بر خداست و حق تعالی به کمتر از بهشت برای او راضی نیست.»

این کتاب هم با نظر به همین حدیث و همچنین احادیث و روایات دیگر نوشته شده است. بررسی و نگاهی عمیق در روایاتی که در آن‌ها از چنین مقداری استفاده شده است و هم بیان چند نکته درباره آن که راز و رمز این حدیث را بر طالبانش بگشاید و روح و ذهن را از معرفت سیراب کند.

سید علی اصغر علوی در مورد دلیل نوشتن کتاب پرواز با بال مگس اینطور می‌گوید: «سال ۱۴۳۷ در هیاهوی شهر آشوب حماسه اربعین ابا عبدالله (ع)، به دنبال رزق روضه‌ای در کوچه پس کوچه‌های شهر آروزها، کربلا، بودم که دست تقدیر برای خلوت و اشک گوشه‌ای فراهم کرد؛ در حالی‌که موسی‌وار «ثمّ تولی الی الظلّ فقال ربِ انی لما أنزلتَ الی من خیرٍ فقیرٌ» حال و قالی بود که آن دم می‌گذشت … تا آنکه کلامی دل‌نشین از دل موکبی برای این مستمعش پرسشی شگفت و البته قدیمی را تازه کرد و آن رمز و راز این روایت بود: «کسی که یادی از حضرت حسین علی(ع) نزدش بشود و از چشمش به مقدار بال مگس اشک خارج شود، اجر او بر خداست و حق تعالی به کمتر از بهشت برای او راضی نیست»

در بخشی از نوشتارهای کتاب پرواز با بال مگس می‌خوانید:

مخالفان می‌گفتند: «تمثیل به امور کوچک و بی‌ارزشی مانند عنکبوت و مگس، برای خداوند مناسب نیست و خدا باید از آوردن چنین مثل‌هایی حیا کند.»

ابتدا لازم است درباره شیوه تمثیل در قرآن صحبت کنیم تا جایگاه بحث مشخص شود. علامه جوادی آملی در درس تفسیرشان این سرفصل را بدین صورت طرح می‌فرمایند:

قرآن کریم از آن جهت که وحی الهی و از هر جهت مصون از نقص است، گاهی از محتوای خود حمایت و گاهی از نحوه تعبیر و بیان خود دفاع می‌کند؛ چنان‌که مخالفان قرآن نیز گاهی به محتوای آن و گاهی به نحوه تعبیر آن اعتراض داشتند. آیه موردبحث اعتراض مخالفان نسبت‌به نحوه بیان قرآن را پاسخ داده، می‌فرماید: «مؤمنان در برابر ’مَثَل‘ ایمان می‌آورند و آن را ’حق’ و از جانب خداوند می‌دانند؛ ولی کافران در برابر مَثَل، نقد بیجا دارند.» آنگاه می‌فرماید: «خداوند با این مَثَل‌ها گروهی را هدایت و عده‌ای را گمراه می‌کند.» و این اضلال کیفری تنها شامل فاسقان است. فاسقانی که از صراط مستقیم خارج شده، گناهانی دارند که در آیهٔ بعد بازگو می‌شود.